توبه نصوح در قرآن و صحیفه سجادیه

در دعای 38 صحیفه سجادیه با عنوان (پوزش خواهی) آن حضرت مواد عذر خواهی و اینکه از چه مواردی باید از خدا طلب بخشش کرد را تبیین فرموده:

1- اگر مظلومی را دیدم که مورد ستم قرار گرفته و یاری نکرده ام و بی توجهی کرد

2- اگر احسانی بر من رسید و سپاسگزاری نکردم

3- اگر از خطاهای دیگران نگذشتم و نبخشیدم،

4- اگر نیازمندی رجوع کرد و کمک نکردم،

5- اگر حق مومنی را به جا نیاورده ام

6- اگر عیب دیگران را افشاء نمودم،

7- اگر گناهی مرتکب شده،

 سپس مراحل توبه را یادآوری می نمایند ابتدا به اعتراف گناهان و خطاهای ناخواسته و خواسته، و سپس صلوات فرستادن و تصمیم بر ترک گناه نمودن و فرمودند: خدا یا توبه ای انجام بدهم که دوستی ات را در پی داشته باشد و در پایان دعا خدا با این صفت (یا محب التوابین) خوانده اند

 در قرآن کریم توبه نصوح آمده (يَأَيهُّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ تُوبُواْ إِلىَ اللَّهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا)(تحریم/8)؛ توبه نصوح توبه خالصانه و راستین است مى‏دانيم حقيقت" توبه" همان ندامت و پشيمانى از گناه است كه لازمه آن تصميم بر ترك در آينده است، و اگر كارى بوده كه قابل جبران است در صدد جبران برآيد، و گفتن استغفار نيز بيانگر همين معنى است، و به اين ترتيب اركان توبه را مى‏توان در پنج چيز خلاصه كرد: (ترك گناه، ندامت، تصميم بر ترك در آينده، جبران گذشته، و استغفار).

نصوح از ماده نصح (بر وزن صلح) در اصل به معنى خيرخواهى خالصانه است،  و لذا به عسل خالص" ناصح" گفته مى‏شود، و از آنجا كه خيرخواهى واقعى بايد توأم با محكم كارى باشد واژه" نصح" گاه به اين معنى نيز آمده است، به همين جهت به نماى محكم" نصاح" (بر وزن كتاب) و به خياط" ناصح" گفته مى‏شود، و اين هر دو معنى يعنى" خالص بودن" و" محكم بودن" در توبه" نصوح" بايد جمع باشد (تفسير نمونه، ج‏24، ص: 290)

بنابراین امام سجاد در دعای 38 شرایط توبه نصوح را فرموده اند.

موضوعات مرتبط: مباحث قرآنی ، بحثهای اخلاقی ، دعا و نیایش افق...